Michał Szymański: Otton III – protoplasta idei Trzeciej Pozycji
Historia daje świadectwo wielkich czynów, dokonań i postaw, wielkich ludzi er poprzednich. Trudno jest lekceważyć zagadnienia, które się często narzucają zdrowym umysłom obecnej epoki wskutek częstego zaglądania do historii, zagadnienia, wynikające z kontrastu wielkich w europejskich dziejach er, a naszej, tarzającej się w błocie miernoty ery, a co za tym idzie, kontrastujący typ człowieka, jakie duch tych poszczególnych er wyprodukował. Nie na miejscu jednak jest ugrzęznąć w nostalgii minionych czasów, odcinając się od świata, w którym się żyje. Przeciwnie, zdrowo pojęta nowoczesność polega na wypełnianiu nowych form wiecznymi prawdami i najdoskonalszymi dążeniami zapaleńców, którym poprzez wieki prawda dostarczała natchnienie. Jednym z takich dążeń, przewijającym się przez dzieje naszej cywilizacji, jest Idea Imperium.
Imperium
Idea Imperium, głoszona w idei trzeciej pozycji, ma dwojaki wymiar. Z jednej strony to wizja ułożenia ładu międzynarodowego, Europy jako Imperium, czyli niezależnego bloku geopolitycznego. Gabriele Adinolfi, główny eksponent idei imperialnej w dzisiejszych czasach, określił ją jako alternatywę do imperializmu i globalizmu, pozwalającą podmiotom wchodzącym w jej skład rozwijać się w sposób organiczny, harmonijny i gwarantujący nie tylko ochronę ich wszystkich indywidualnych cech, ale i wręcz ich wywyższenie. Drugi wymiar Idei Imperium to odnalezienie sfery sacrum w życiu publicznym, które nadaje sens idei imperialnej i zapewnia jej trwały sukces. Zatem Idea Imperium nie jest jedynie luźnie określonym projektem geopolitycznym, lecz stanem umysłu. Stan umysłu, którego dawał przykład bohater naszego tekstu.
W dziejach Europy, pierwsze imperium sięga czasów Oktawiana, które z wydaniem edyktu tesalońskiego w 380 r. chrześcijaństwo odziedziczyło. Od tamtej pory, kiedy Imperium Rzymskie przyjęło chrześcijaństwo, dołączył się filar etyki chrześcijańskiej, który wraz z filarami prawa rzymskiego i filozofii greckiej, uzupełnia to co nazywamy cywilizacją łacińską.
Koronacja Karola Wielkiego w Boże Narodzenie 800 roku, można uznać za akt założycielski, z którego wyrastały pierwiastki idei imperialnej, ukształtowanej i uściślonej na przełomie pierwszego tysiąclecia, za panowania Ottona III. Warto zwrócić uwagę na to, że Otton III uważał siebie za następcę Karola Wielkiego, co było jawne za jego panowania. Idea imperialna nabrała nowego wymiaru, co okazało się niezwykle fortunne dla Polski, kiedy na zjeździe gnieźnieńskim Otton III, mówiąc o Bolesławie Chrobrym, oznajmił: ,,Nie jest godne, aby tak wielki człowiek zasługiwał na tytuł księcia lub hrabiego jak każdy inny książę, ale na wyniesienie go na tron królewski i przyozdobieniem diademem chwały.” nakładając, według Galla Anonima, diadem na głowę Bolesława, czyn symboliczny, wyrażając swoją zgodę na ogłoszenie Bolesława Chrobrego królem. Dał Bolesławowi włócznię świętego Maurycego, broń ceremonialną uznawaną za symbol władzy cesarzy Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Według dziejopisarza Ademara Bolesław Chrobry towarzyszył Ottonowi III w jego drodze powrotnej z Gniezna aż do Akwizgranu, gdzie od Ottona III Chrobry otrzymał złoty tron Karola Wielkiego, którego grób Otton III w tym samym czasie kazał otworzyć.
Ówczesny odpowiednik dzisiejszej Idei Imperium to program Ottona III, koncepcja Czterech Cór czy Federacji Czterech Państw, braterskiej wspólnoty chrześcijańskich ludów, któremu daje obraz ilustracja w ewangeliarzu Ottona III, gdzie Sclavinia, Germania, Galia i Roma, uosobione Czterema Córami podpisanymi nazwami tychże krain, składają dary Ottonowi III. Sclavinia, czyli Słowiańszczyzna, rozumiana wówczas jako królestwo Polskie i Węgierskie, miała stanowić część tych równoprawnych królestw, zjednoczonych w jeden blok geopolityczny.
Dziedzictwo Rzymskie i Bizantyjskie
Aspiracje Ottona III można tłumaczyć jego wychowaniem. Gdy w wieku trzech lat, zmarł jego ojciec Otton II, a młody Otton został ukoronowany, był jeszcze za młody, aby sprawiać władzę, a więc władzę jako regentka sprawiała jego matka, bizantyjska księżniczka Teofano, aż do jej śmierci. Regentką została babka Ottona, Adelajda Burgundzka (znana też jako Włoska). Wpływ oby dwóch regentek, które zapewniły Ottonowi edukację, ukształtował jego zamiłowanie do dziedzictwa rzymskiego i bizantyjskiego, których, ku rozczarowaniu wielu, młody Otton postrzegał zwierzchnictwo nad kulturą i obyczajami niemieckimi. Zamiłowanie do kultury greckiej i rzymskiej kończyło się nieraz nawet pogardą wobec swoich niemieckich poddanych. Gerbertowi z Aurillac, od którego Otton III otrzymał kształcenie, Otton III kazał, by wyzbył z niego „saksońskiej rustykalności” i by zachęcał go do rozwoju „greckiej subtelności”. Wykształcenie te zapewniało mu świetną znajomość łaciny i greki, które uczynił oficjalnymi językami imperium.
Kochał Italię i tęsknił za nią za każdym razem, kiedy z wypraw wracał do Niemiec. Ustanowił Rzym jako nową stolicę imperialną, zaaranżował budowę swojego pałacu cesarskiego na Palatynie (miejsce również panowania Karola Wielkiego), i planował przywrócenie starożytnemu rzymskiemu Senatowi jego pozycji. Ożywił starożytny system rządów w mieście, mianował patrycjusza miejskiego, Prefekta miasta i zespół sędziów, którym nakazał uznawać tylko prawo rzymskie.
Oprócz tego, że ożywił wyszukane rzymskie zwyczaje, ubierał się w stylu bizantyjskim i ożywił bizantyjskie ceremonie dworskie. Jadł sam, na podium, według zwyczaju bizantyjskiego, zamiast siedzieć z towarzyszami według zwyczaju niemieckiego. Otoczył się rzymską szlachtą, aby mu służyła. Uwielbiał czytać klasyki, które często cytował. Nawet kucharze jego czytali klasyki i cytowali je w jego obecności, aby mu zaimponować.
Wpływy rzymskie i bizantyjskie, wraz ze średniowieczną etyką chrześcijańską zapewniającą sferę sacrum w życiu publicznym, nadające cywilizacji łacińskiej swe filary, wchodziły w skład koncepcji Czterech Cór lub Federacji Czterech Państw programu imperialnego Ottona III.
Młody Otton III zmarł dwa lata po zjeździe gnieźnieńskim, a wraz z jego śmiercią, zagasła idea imperialna, którą następca Ottona, Henryk II nie podzielał, a wynikłe z tego odwrócenie polityki imperialnej, gdzie Polska miała swoje równoprawne miejsce w skład Imperium, pogorszyło stosunki Polski i Niemiec, skutkiem czego doprowadziło do konfliktów i odroczenia koronacji Chrobrego do 1025 roku. Idea Imperialna nie znalazła tu swego kresu, jej odnowienie się pojawia na przestrzeniach wieków w różnych formach, nawet w erze bardziej współczesnej w międzywojniu i podczas drugiej wojny światowej. W dzisiejszych czasach jednak, w erze globalizmu i gwałcącej samą nazwę imperium Unii Europejskiej, Idea Imperium jest tym bardziej niezbędna do ocalenia Europy, jaką znamy i kochamy, tej Europy, której cywilizacyjne filary nadają w życiu jednostek i narodów sens, który zbawi Europę od przepaści, ku której zmierza.
Do tekstu dołączamy Litanię do Świętych wziętą z modlitewnika Ottona III, którą przetłumaczył autor tekstu
Kyrie Eleison, Christe Eleison, Kyrie Eleison
Chryste usłysz nas
Odkupicielu świata, wspomóż nas
Święta Panno nad pannami, módl się za nami
Święta Bogurodzico, wstaw się za nami
Święta Maryjo módl(cie) się za nami ↓
Święty Michale
Święty Gabrielu
Święty Rafaelu
Wszyscy święci Aniołowie i Archaniołowie
Święty Janie Chrzcicielu
Święty Piotrze
Święty Pawle
Święty Andrzeju
Święty Jakubie
Święty Janie
Święty Filipie
Święty Bartłomieju
Święty Mateuszu
Święty Macieju
Święty Marku
Święty Łukaszu
Święty Barnabo
Wszyscy święci Apostołowie i Ewangeliści
Święty Szczepanie
Święty Linusie
Święty Anaklecie
Święty Klemensie
Święty Sykstusie
Święty Korleniuszu
Święty Cyprianie
Święty Wawrzyńcu
Święty Wincenty
Święty Dionizy i towarzysze jego
Święty Gereonie i towarzysze jego
Święty Maurycy i towarzysze jego
Święty Bonifacy i towarzysze jego
Święty Aleksandrze
Święty Iwencjuszu
Święty Teodulusie
Święty Nazariuszu
Święty Cyriaku
Święty Ferucjuszu
Święty Krzysztofie
Święty Lambercie
Święty Wiktorze
Święta Areo
Święty Justynie
Święty Sergiuszu
Święty Bakchusie
Święty Albanie
Wszyscy święci męczennicy
Święty Sylwestrze
Święty Hilary
Święty Remigiuszu
Święty Germanie
Święty Marcinie
Święty Leonie
Święty Grzegorzu
Święty Augustynie
Święty Ambroży
Święty Hieronimie
Święty Maksyminie
Święty Antoni
Święty Arseniuszu
Święty Gotardzie
Święty Benedykcie
Święty Sewerze
Wszyscy święci mnisi i pustelnicy
Święta Felicyto
Święta Perpetuo
Święta Petronelo
Święta Agato
Święta Agnieszko
Święta Łucjo
Święta Cecylio
Święta Małgorzato
Święta Kolumbo
Święta Walburgo
Święta Glosyndo
Święta Otylio
Święta Ireno
Święta Scholastyko
Święta Brygido
Święta Julianno
Święta Barbaro
Wszystkie święte Dziewice,
Wszyscy święci Boże
Bądź miłościw, przepuść nam Panie
Bądź miłościw wybaw nas Panie ↓
Od zła wszelkiego
Od nagłej i niespodziewanej śmierci
Od śmierci wiecznej
Od wszystkich wrogich zasadzek,
Od wszelkiej nieczystości serca i ciała
Od wszelkich działań Tobie przeciwnych
Przez Krzyż Twój
Przez Twoje Zmartwychwstanie
Przez Twoje Wniebowstąpienie
Przez przyjście Ducha Świętego Pocieszyciela
W dzień sądu
My grzeszni, Ciebie prosimy, wysłuchaj nas Panie ↓
Abyś pokojem i zgodą nas obdarzył
Abyś do prawdziwej pokuty nas doprowadził
Abyś nam grzesznikom ułaskawienia udzielił
Abyś wytrwania w dobrych uczynkach nam udzielił
Abyś Twój Kościół pokojem i jednością obdarzył, i nim kierować raczył
Abyś narody pogańskie, na własnej sile polegających, stłumić raczył
Aby do poznania Twego imienia doprowadzeni byli
Abyś wzruszeniem serc do skruchy i łez nas obdarzył
Abyś nasze dni Twoim pokojem obdarzył
Abyś nas od wiecznego potępienia wybawić raczył
Abyś do nagrody Twojej wielkiej chwały nas doprowadzić raczył
Abyś nad nami nieszczęsnymi się zmiłować raczył
Abyś Pana Apostolskiego i wszystkie zakony Kościoła w świętej religii zachować raczył
Abyś mnie, sługę Twego i króla niegodnego, i wszystkich książąt naszych, według woli Twojej strzegł
Abyś Biskupów i wszystkie kongregacje Tobie oddane w świętej religii zachować raczył
Synie Boży
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
Przepuść nam, Panie
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
Obdarz nas pokojem
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata,
Zmiłuj się nad nami
Chryste usłysz nas
Chryste wysłuchaj nas
Kyrie Eleison, Christe Eleison, Kyrie Eleison
Modlitwa Ojcze Nasz
Niechaj będzie pokój w mocy Twojej a dostatek w basztach Twoich
Panie, nie według grzechów i nieprawości uczyń nam
Panie, nie wspominaj starych nieprawości naszych, niech nas rychło uprzedzą litości Twoje, bośmy się stali bardzo ubogimi
Wspomóż nas, Boże, zbawicielu nasz, a dla sławy imienia Twego, Panie, wybaw nas, a bądź miłościw grzechom naszym dla imienia Twego
Panie, wysłuchaj modlitwę moją, a wołanie moje niech do Ciebie dotrze
Panie, Boże zastępów, nawróc nas i okaż nam oblicze Twoje, a będziemy zbawieni
Powstań Panie, ratuj nas, a odkup nas dla imienia Twego
Wszechmogący, wieczny Boże, kieruj naszym życiem według Swego upodobania, abyśmy w imię Twoje umiłowanego Syna, mogli obfitować w dobre uczynki.
Boże, przed Tobą każde serce stoi otworem, każde pragnienie jest Ci znane i żadna tajemnica nie jest przed Tobą zakryta, oczyść przez wysłanie Ducha Świętego myśli naszych serc, abyśmy mogli doskonale Cię kochać i godnie chwalić. Ꝑ
Powyższe tłumaczenie jest własnością portalu 3droga.pl. Kopiowanie go i modyfikowanie bez zgody Redakcji jest zabronione.
Oprawa graficzna: Resistance Arts