Norbert Wasik: PLogging – ekologiczne bieganie, czyli słów kilka o nowej jakości w życiu

Każdy inteligentny człowiek powinien charakteryzować się świadomością i wrażliwością ekologiczną, ale biegacz, zwłaszcza biegacz nacjonalista powinien dysponować nią w dwójnasób. To jemu śpiewają ptaki, gdy przemierza kolejne kilometry trasy. To jego ogrzewa Słońce i to jego chłodzi wiatr. To w końcu on, nie tylko jako biegacz, ale zwłaszcza jako nacjonalista – będący dość blisko z naturą – powinien głęboko odczuwać jak ważne jest dbanie o środowisko.

Zagłada naszej planety postępuje, ale jeszcze nie jest za późno…

Mimo tego, że w XXI wieku praktycznie jesteśmy pozbawieni zagrożeń ze strony naturalnych drapieżników, to sami sobie szkodzimy. Człowiek jest jedyną istotą w królestwie zwierząt, która z premedytacją niszczy swoje środowisko. Rozwinięta cywilizacja wcale nie jest najlepsza dla nas, ludzi. Stale postępujący rozwój społeczny doprowadza do degradacji środowiska naturalnego. Jako jedyni na całej Ziemi niszczymy swój dom. Codziennie wytwarzamy średnio niemal 2 kilogramów śmieci¹. Niestety większość z nich się nie rozłoży. A przynajmniej nie za naszego życia.

Jeszcze pół wieku temu ludzie produkowali prawie połowę odpadów (1,2 kg/ os.) mniej². Postępujący rozwój cywilizacyjny, jednorazowe butelki, słomki, plastikowe opakowania – to i wiele innych „dobrodziejstw” dzisiejszego świata zabija nasz jedyny dom – planetę Ziemię. Człowiek spowodował również wyginięcie wielu gatunków zwierząt przez własny egoizm, żądzę ciągłego bogacenia, czy też zwykły materializm. XXI wiek to czas, który musi przynieść zmiany. Jeśli w przeciągu 50 lat byliśmy w stanie tak zniszczyć Ziemię, to co będzie za kolejne 50? Jeśli się nie opamiętamy – czeka nas naprawdę marny los. Jeśli nie będziemy segregować odpadów/ śmieci, nie będziemy uważnie dbać o ich degradację, każdy z nas będzie mógł przypiąć sobie – jakkolwiek brzmi to brutalnie – odznakę mordercy zwierząt. Śmieci, które nie zostały odpowiednio zabezpieczone, trafiają do gleby zatruwając ją oraz do oceanów, często raniąc zwierzęta i uniemożliwiając im właściwy rozwój.

Następnym razem zastanówmy się, czy nie lepiej kupić wielorazową butelkę zamiast kolejnej plastikowej lub czy nie lepiej wziąć na zakupy lnianą torbę, zamiast plastikowej. Myślisz, że płacąc 10 groszy za foliowy worek coś zmienisz? Nie, nic nie zmienisz! Dalej będziesz robić to samo, co wcześniej, mając poczucie dobrego uczynku. Po prostu myśl i działaj świadomie. Drugiej planety nie mamy, a jeśli zniszczymy tę, to gdzie będziemy mieszkać?

14 milionów ton mikroplastiku w oceanach, produkcja gazów cieplarnianych, rosnąca temperatura na Ziemi, zanieczyszczenia gleby, wód i wymieranie zwierząt. To wszystko dotyczy naszego świata³. Dziś największy akcent kładziemy na mówienie o codziennych wyborach, które przekładają się na przyszłość naszej planety. Niemniej wspieranie ekologii może mieć przecież wiele wymiarów. Można zastanawiać się, czy na ziemski klimat większy wpływ ma aktywność Słońca, czy emisja gazów cieplarnianych, ale ignorowanie problemu zanieczyszczania środowiska jest zwyczajnie niemądre. Bo giną pszczoły, bo znikają lasy, bo jest coraz więcej śmieci. Bo skład miejskiego powietrza jeży włos na głowie a to, co zrobimy lub czego zaniechamy wpłynie na życie naszych dzieci, wnuków i zwierząt. Jeśli zgadzamy się, że warto coś robić, przejdźmy do tego, co możemy zrobić…

Plogging – moda na ekologiczne bieganie

Idea ekologicznego, zielonego biegania już zyskuje coraz większą popularność nie tylko w krajach tzw. Europy Zachodniej, ale także coraz częściej w Polsce. Obecnie bieganie dla wielu osób stało się chwilą oderwania od przymusowej izolacji. Ta godzina, dwie w ruchu pozwalają złapać dystans nie tylko do spraw zawodowych, ale również codziennych zmartwień. Jest też jakże potrzebną nam dawką aktywności fizycznej. A gdyby tak postawić sobie jeszcze jedno wyzwanie i podczas biegu znaleźć i wyrzucić do kosza jedną plastikową butelkę czy papierowe opakowanie? Można też pójść krok dalej i zapoczątkować nową dyscyplinę sportu – powszechnie w środowisku biegowym nazywaną, PLOGGING⁴ (w wersji PLogging brzmi to jednak niezwykle swojsko, chyba przyznacie). PLogging, czyli połączenie zbierania śmieci z bieganiem, to stosunkowo nowa dyscyplina sportu, która powstała w Szwecji i szybko podbija świat⁵. Jej nazwa pochodzi od kombinacji słowa „plocka”, znaczącego po szwedzku podnosić lub zbierać i angielskiego „jogging”, które chcąc nie chcąc, weszło już do powszechnego użycia niemal w całej Europie⁶.

Wszystko zaczęło się od inicjatywy szwedzkiego aktywisty, Erika Ahlströma, który po przeprowadzce do Sztokholmu w 2016 roku z górskiego miasteczka Are był wstrząśnięty tym, co zobaczył w stolicy Szwecji – uznał ją za jedno wielkie wysypisko śmieci⁷. Aby zmazać ten obraz ze swoich oczu, dość szybko wpadł na pomysł aktywnego (podczas treningu biegowego) sprzątania okolicy, w który zaangażował swoich znajomych. Tym samym biegacze, wyposażeni w worki i rękawiczki, zaczęli zbierać śmieci porozrzucane po trawnikach, chodnikach, lasach czy ulicach. A gdy nie posiadali ze sobą worka, to drobne śmieci upychali w kieszenie, zaś większe wkładali za pas legginsów. W końcu media zaczęły się interesować całą akcją, po czym grupa biegaczy się powiększała, zasięg akcji rozszerzał się do kolejnych miast i w efekcie lokalne działanie zamieniło się w cały, ogólnoświatowy ruch ploggingowy.

Sama idea jest genialna w swojej prostocie: jeśli podczas biegania widzisz jakikolwiek śmieć leżący przy drodze lub na trawniku, podnosisz go, zabierasz ze sobą i po powrocie z treningu wyrzucasz do właściwego pojemnika. Uprawiając PLogging realnie pomagasz środowisku, nie tylko poprawiając estetykę miejsca, w którym biegasz, ale też redukując poziom stale rosnącego zanieczyszczenia mikroplastikiem. Warto też nadmienić, że tego typu aktywność to bardzo dobry interwałowy trening całego ciała – co jakiś czas zatrzymujemy się i pochylamy, robimy skłon, nasz puls wtedy spowalnia, by ponownie, po chwili nabrać tempa wraz z naszym biegiem. PLogging to więc nic innego, jak swoista promocja zdrowego trybu życia w zgodzie z ciałem i w harmonii z naturą. Innymi słowy to sposób na sport dla wszystkich miłośników ekologii. Osoby, które uprawiają PLogging chwalą ten rodzaj biegania ze względu na spalanie dużej liczby kalorii, ale i wzmacnianie mięśni oraz oczyszczanie planety z odpadów i śmieci. Zwolennicy treningu uważają, że podczas PLoggingu spala się dużo więcej kalorii niż podczas zwykłego biegowego treningu. Dodatkowo w ten sposób poprawiamy kondycję, wzmacniamy barki i dbamy o najbliższe otoczenie. Do uprawiania PLoggingu oprócz stroju sportowego potrzebujemy worków na śmieci i ochronnych rękawiczek. Tylko tyle i aż tyle.

Co stanie się z naszą planetą, jeśli nie przestaniemy śmiecić?

Ekologia, zero waste⁸ i gospodarka o obiegu zamkniętym⁹, to trzy bardzo dynamicznie rozwijające się dziś trendy mające na celu ochronę planety Ziemi. PLogging świetnie wpisuje się w te trendy promując dbałość o środowisko, ale również stopniowo i systematycznie buduje świadomość jak wiele zbędnych odpadów produkuje człowiek. A twarde fakty mówią same za siebie – w 1950 światowa roczna produkcja tworzyw sztucznych wynosiła 1,5 mln ton, natomiast 75 lat później aż 322 mln ton¹⁰!

Okazuje się, że niekorzystne zmiany środowiskowe na Ziemi postępują szybciej niż się tego spodziewano. I to my, ludzie, odpowiadamy za to wszystko. Nasza planeta poradzi sobie bez nas doskonale, a my bez niej nie przetrwamy. Czy jest jeszcze szansa, aby to naprawić?

Jeśli poziom powstawania i niski poziom utylizacji odpadów nie zmieni się w najbliższych latach, to już przed końcem trzeciej dekady XXI wieku w oceanach będziemy mieli więcej śmieci niż ryb, a praktycznie każda mewa będzie miała pozostałości plastiku w żołądku. Warto pamiętać, że zwykła butelka plastikowa rozkłada się w ponad 450 lat, a w międzyczasie rozpada się na mniejsze fragmenty, które mogą być zjedzone przez zwierzęta i realnie im zaszkodzić¹¹. Zwróćmy uwagę, że nawet drobny filtr papierosowy rozkłada się w czasie 1-5 lat¹².

Oczywiście idealnie byłoby, gdyby każdy żył z godnie z duchem zero waste, używał tylko wielorazowych butelek do picia i unikał wytwarzania plastikowych odpadów tak bardzo, jak to możliwe. Zanim jednak wszyscy nauczymy się, że proekologiczne podejście jest niezbędne dla naszej przyszłości, PLogging przyjdzie z pomocą, a każdy sprzątnięty niedopałek, butelka, puszka etc. będą ulgą zarówno dla środowiska jak i nas ludzi.

Akcja nie tylko dla biegaczy

Idea SPRZĄTANIA ŚWIATA to jednak akcja nie tylko dla biegaczy. Jej celem, prócz sprzątania świata, jest namówienie nas do większej aktywności fizycznej. Czy będzie to bieg, trucht, spacer, wędrówka z psem, zbieranie grzybów, ważne, żeby robić to regularnie, najlepiej codziennie przez co najmniej 30 minut. To ważne dla naszego zdrowia i kondycji – fizycznej oraz psychicznej. Jeśli czujesz, że idea ploggingu do Ciebie przemawia i chcesz się zaangażować, zbierz grupę znajomych i zaplanuj przebieżkę lub spacer w najbliższy czasie. Razem będzie znacznie więcej zabawy! Walka trwa

Przypisy

1 Niedługo utoniemy w śmieciach. Co się dzieje z odpadami, które produkujemy? www.pl.aleteia.org

2 Tamże.

3 Plastik może zaszkodzić klimatowi. www.biznesalert.pl

4 Czym jest plogging i skąd się wziął? www.ekospoleczni.zielonki.pl/czym-jest-plogging-i-skad-sie-wzial.

5 Uwaga na plogging. Jest zaraźliwy, a dotarł już do Polski, www.festiwalbiegowy.pl

6 Nietypowy sposób biegania opanowuje cały świat. Poznajcie plogging! www.biegologia.pl/nietypowy-sposob-biegania-opanowuje-caly-swiat-poznajcie-plogging

7 Szwedzki sposób na kondycję fizyczną i… śmieci. www. swiatoze.pl

8 Zero Waste to styl życia, zgodnie z którym człowiek stara się generować jak najmniej odpadów, a tym samym nie zanieczyszczać środowisk. To cel etyczny, ekonomiczny i wizjonerski, który pomaga ludziom naśladować zrównoważone naturalne cykle, w których wszystkie odrzucane materiały mają stać się zasobami. Oznaczana również projektowanie i zarządzanie produktami oraz procesami, aby systematycznie eliminować szkodliwość odpadów i materiałów oraz zmniejszać ich objętość, przetwarzać i odzyskiwać wszystkie zasoby, nie spalać ich ani nie zakopywać. Zero Waste eliminuje uwalnianie szkodliwych substancji do ziemi, wody czy też powietrza, które są zagrożeniem dla zdrowia człowieka, zwierząt, roślin i całej planety.

9 Gospodarka o obiegu zamkniętym (ang. circular economy) jest koncepcją gospodarczą, w której produkty, materiały oraz surowce powinny pozostawać w gospodarce tak długo, jak jest to możliwe, a wytwarzanie odpadów powinno być jak najbardziej zminimalizowane. Idea ta uwzględnia wszystkie etapy cyklu życia produktu, zaczynając od jego projektowania, poprzez produkcję, konsumpcję, zbieranie odpadów, aż do ich zagospodarowania.

10 Odpady z tworzyw sztucznych i recykling w UE: fakty i liczby. www.europarl.europa.eu

11 Masowa śmierć zwierząt morskich z powodu plastiku. 90 proc. ofiar go połyka. www.national-geographic.pl

12 Naukowcy żądają zakazania papierosów z filtrem. www.dw.com

Oprawa graficzna: Resistance Arts

Powyższy tekst został opublikowany w szóstym numerze pisma W Pół Drogi. PDF z tym numerem jest dostępny TUTAJ, inne numery naszego pisma możesz zobaczyć TUTAJ