Piotr Roszkowski: Chrześcijanie w palestyńskim ruchu oporu, część 1
Mało poruszanym tematem jest obecność chrześcijaństwa pośród tłamszonej przez syjonistyczną tyranię mniejszości palestyńskiej. Niektóre źródła szacują, że palestyńscy chrześcijanie stanowią około 2% populacji Zachodniego Brzegu Jordanu i mniej niż 1% populacji Strefy Gazy. Inne źródła twierdzą, że palestyńscy chrześcijanie stanowią około 6% palestyńskiej populacji na całym świecie, a 56% z nich mieszka poza Palestyną. Większość palestyńskich chrześcijan należy do jednego ze wschodnich kościołów prawosławnych, z mniejszą liczbą katolików, protestantów i innych wyznań. Liczba palestyńskich chrześcijan spada z powodu emigracji, izraelskiej okupacji i innych czynników.
Rola palestyńskich chrześcijan w Intifadach jest złożonym i wieloaspektowym tematem. Niektórzy chrześcijanie mieli postrzegać przemoc jako odrzucenie chrześcijańskiego przesłania. Pozbawione przemocy działania w głównie chrześcijańskim mieście Beit Sahour na Zachodnim Brzegu podczas dwóch intifad są przykładami udanego pokojowego oporu. Palestyńscy chrześcijanie wnieśli znaczący wkład do społeczeństwa w sferze polityki, sztuki, nauki i opieki społecznej. Palestyńscy urzędnicy, tacy jak ministrowie, doradcy, ambasadorowie, konsulaty, szefowie misji, przywódcy PLC, PNA, OWP, Fateh i inni są chrześcijanami. Artykuł w Nowy Arab omawia rolę palestyńskich chrześcijan w kształtowaniu Palestyny. W artykule podkreślono, że palestyńscy chrześcijanie byli aktywni na różnych polach, w tym w polityce, edukacji i kulturze, i przyczynili się do rozwoju społeczeństwa palestyńskiego. W artykule zauważono również, że palestyńscy chrześcijanie stoją przed wyzwaniami, takimi jak dyskryminacja i marginalizacja.
Należy jednak zauważyć, że palestyńscy chrześcijanie stanowią mniejszość wynoszącą około 1 lub 2% w kontekście naznaczonym konfliktami, wypędzeniami i ciągłą emigracją. Według artykułu w The Guardian, społeczność chrześcijańska w Gazie kurczy się z powodu trwającego konfliktu, trudności gospodarczych i niestabilności politycznej. W artykule podkreślono, że populacja chrześcijan w Gazie spadła z 4500 w 2007 r. do około 1000 w 2018 r. Dlatego też nie jest łatwe znalezienie wielu źródeł na temat chrześcijańskiej aktywności w Intifadach, także w badaniach naukowych. Spróbujmy jednak pochylić się nad tymi nielicznymi informacjami do których udało nam się dotrzeć.
Wspólne zmaganie przeciwko okupantom
Intifady palestyńskie, pierwsza intifada (1987-1990) i druga intifada (2000-2005), były kluczowymi rozdziałami palestyńskiej walki o samostanowienie oraz przeciwko izraelskiej okupacji. Chrześcijańscy Palestyńczycy, choć stanowiący mniejszość w regionie ogarniętym konfliktem, odegrali znaczącą rolę w obu Intifadach.
Pierwsza i druga intifada odznaczała się wspólnym nacjonalizmem chrześcijańskich i muzułmańskich Palestyńczyków, których łączył wspólny cel, jakim jest zakończenie izraelskiej okupacji i ustanowienie niepodległego państwa palestyńskiego. To pragnienie samostanowienia i suwerenności było siłą jednoczącą uczestników obu wspólnot religijnych. Codzienne wyzwania związane z życiem pod izraelską okupacją, w tym trudności gospodarcze, ograniczenia w przemieszczaniu się i brak praw obywatelskich, były głównymi motywatorami dla chrześcijańskich Palestyńczyków do aktywnego zaangażowania się w Intifady. Trudności te nie ograniczały się jednak do jednej grupy religijnej i dotyczyły całej populacji palestyńskiej. Chrześcijańscy i muzułmańscy Palestyńczycy zjednoczyli się w walce z izraelską okupacją, postrzegając Intifady jako zbiorowy wysiłek na rzecz osiągnięcia wspólnych celów. Jedność ta sprzyjała współpracy pomiędzy różnymi wspólnotami religijnymi, wzmacniając ich determinację w walce ze wspólnym przeciwnikiem.W przypadku niektórych chrześcijańskich Palestyńczyków przekonania religijne odegrały rolę w motywowaniu ich do udziału. Artykuł w Dzienniku Palestyny-Izraela stwierdza, że palestyńscy chrześcijanie odegrali znaczącą rolę w palestyńskim ruchu narodowym. W artykule podkreślono, że palestyńscy chrześcijanie byli zaangażowani w różne ruchy polityczne i społeczne, w tym w walkę z izraelską okupacją, i przyczynili się do rozwoju kultury i tożsamości palestyńskiej.
Centralnym punktem konfliktu była Jerozolima, miasto o ogromnym znaczeniu religijnym dla chrześcijan, muzułmanów i żydów. Ochrona dostępu do miejsc kultu religijnego, takich jak Bazylika Grobu Świętego, budziła obawy niektórych chrześcijańskich uczestników Intifad. Niektórzy chrześcijańscy Palestyńczycy opowiadali się za metodami pokojowego oporu, czerpiąc inspirację z nauk swojej wiary na temat pokoju i sprawiedliwości. Chociaż obie Intifady obejmowały mieszankę taktyk zarówno militarnych jak i pokojowych, w większości te osoby i grupy opowiadały się za pokojowymi środkami rozwiązywania konfliktów.
Jak rolę chrześcijan w Intifadach przedstawiają badania naukowe
Rola chrześcijan w palestyńskich intifadach była złożona i wieloaspektowa. Chociaż większość literatury koncentruje się na doświadczeniach i działaniach młodzieży palestyńskiej, istnieją pewne odniesienia, które rzucają światło na szerszą dynamikę intifad i zaangażowanie różnych grup religijnych. Jednym z istotnych odniesień jest badanie dotyczące integracji społecznej i funkcjonowania młodzieży palestyńskiej podczas Intifady (Barber, 2001). Badanie to dostarcza wglądu w doświadczenia młodych Palestyńczyków, w tym chrześcijan, oraz w jaki sposób przemoc polityczna wpłynęła na nich. Podkreślono wpływ Intifady na rozwój młodzieży oraz rolę kapitału społecznego w łagodzeniu negatywnych skutków przemocy. Innym istotnym odniesieniem jest artykuł na temat wpływu nowego liberalnego programu na palestyńskie organizacje pozarządowe podczas Intifady (Hanafi i Tabar, 2003). Chociaż badanie to nie koncentruje się konkretnie na chrześcijanach, zapewnia szersze zrozumienie wyzwań stojących przed organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, w tym organizacjami chrześcijańskimi, podczas Intifady. Omówiono w nimbrak jednolitego kierownictwa i jego konsekwencje dla skuteczności powstania. Ponadto artykuł na temat ambiwalentnego przywiązania i aktywizmu politycznego we współczesnej Palestynie (Segal, 2016) oferuje wgląd w motywacje i przekonania działaczy palestyńskich podczas intifady. Choć nie skupia się konkretnie na chrześcijanach, zapewnia szersze zrozumienie czynników ideologicznych i emocjonalnych, które skłoniły poszczególne osoby, w tym chrześcijan, do udziału w ruchu oporu. Należy zaznaczyć, że dostępne źródła nie zawierają kompleksowej analizy specyficznej roli chrześcijan w Intifadach. Aby w pełni zrozumieć zakres zaangażowania chrześcijan i ich specyficzny wkład w ruch oporu, potrzebne będą dalsze badania i analizy.
Zakończenie
Udział chrześcijańskich Palestyńczyków zarówno w pierwszej, jak i drugiej intifadzie odzwierciedla złożoność ich zaangażowania w szerszy konflikt izraelsko-palestyński. Nacjonalizm, wspólne wyzwania polityczne i społeczne, jedność w obliczu okupacji, znaczenie religijne i zobowiązanie do niestosowania przemocy były kluczowymi elementami motywującymi ich zaangażowanie.
Zrozumienie wieloaspektowych motywacji chrześcijańskich Palestyńczyków jest integralną częścią zrozumienia niuansów konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Chociaż stanowią mniejszość w populacji palestyńskiej, ich wkład podkreśla szerszą dynamikę walki o sprawiedliwość, pokój i samostanowienie. Doświadczenia chrześcijańskich Palestyńczyków z Intifad podkreślają wagę ich roli w zbiorowych aspiracjach narodu palestyńskiego.